چسب فرمالدئید به عنوان یکی از اصلیترین مواد اولیه در فرآیند تولید فرآوردههای چوبی به خصوص ام دی اف و نئوپان به کار میرود. این چسب تقریبا بیرنگ بوده و قدرت چسبندگی بسیار زیادی دارد. مقرون به صرفه بودن چسب اوره فرمالدئید باعث شده این چسب خصوصا در صنعت چوب کاربردهای زیادی داشته باشد. با این حال خیلی از افراد، اطلاعات کافی در مورد این چسب ندارند.
به طور کلی در تعریف چسب میتوان گفت که هر مادهای که بین دو ماده قرار گرفته و بعد از جامد شدن نیرو را از یک قطعه به قطعه دیگر انتقال دهد چسب نامیده میشود؛ بنابراین قابلیت انتقال نیرو و دوام از ویژگیهای ضروری یک چسب است. چسب اوره فرمالدئید (UF) همانطور که از نام آن مشخص است چسب اوره فرمالدئید از طریق واکنش بین اوره با فرمالدئید در مجاورت کاتالیزور اسیدی به دست میآید. چسب اوره فرمالدئید به هنگام کاربرد به مواد تسریع کننده یا همان کاتالیزور نیاز دارد. به طور معمول مادهای مثل کلرید آمونیوم (NH۴CL) به عنوان کاتالیزور مورد استفاده قرار میگیرد. اولین نمونه از رزین اوره فرمالدئید در سال ۱۹۲۰ در امریکا ساخته شد. استفاده صنعتی از این ماده چند سال بعد انجام شد.
چسبهای تراکمی فرمالدئید چیست؟
چسبهای تراکمی فرمالدئید برای چوب معمولاً به عنوان یک چسب صنعتی استفاده میشوند که برای اتصال قطعات چوبی به یکدیگر استفاده میشود. این چسبها معمولاً شامل فرمالدئید و مواد پلیمری هستند. ویژگیهای زیر از جمله خواص این نوع چسب را تعیین میکنند:
مقاومت در برابر رطوبت :چسبهای تراکمی فرمالدئید برای چوب معمولاً مقاوم در برابر رطوبت هستند، که این ویژگی اهمیت زیادی در برخورد با شرایط محیطی مختلف دارد.
مقاومت در برابر حرارت: این چسبها معمولاً مقاوم در برابر حرارت هستند که این ویژگی ایدهآل برای کاربردهایی است که نیاز به مقاومت در برابر حرارت دارند، مانند ساخت مبلمان و محصولات چوبی دیگر.
چسبندگی قوی: این چسبها دارای قابلیت چسبندگی بالا و قوی هستند که این ویژگی به آنها کمک میکند تا اتصالات دائمی و محکمی بین قطعات چوبی ایجاد کنند.
خواص فیزیکی: این چسبها معمولاً برخی خواص فیزیکی مانند مقاومت به کشش و فشار را به قطعات چوبی انتقال میدهند، که این امر به ایجاد اتصالات محکم و پایدار کمک میکند.
برای استفاده از چسبهای تراکمی فرمالدئید برای چوب، باید دقت کنید که از آنها به نحوی ایمن و با رعایت دستورالعملهای سازنده استفاده شود، زیرا فرمالدئید میتواند به عنوان یک ماده شیمیایی مضر شناخته شود.
انواع چسبهای تراکمی فرمالدئید برای چوب
چسبهای تراکمی فرمالدئید برای چوب میتوانند بر اساس فرمولاسیون و ویژگیهای مختلفی دستهبندی شوند. در زیر، تعدادی از انواع رایج این چسب ساختمانی برای چوب آورده شده است:
ü فرمالدئید پلیمریزه UF (Urea-Formaldehyde): این نوع چسب تراکمی شامل فرمالدئید و اوره است و به صورت گسترده برای چسبندگی چوب در صنایع مختلف استفاده میشود. این چسب معمولاً خشک شده و مقاومت در برابر آب را افزایش میدهد.
ü فرمالدئید پلیمریزه MF (Melamine-Formaldehyde: این نوع چسب نسبت به فرمالدئید پلیمریزه UF، مقاومت در برابر حرارت و رطوبت بیشتری دارد. بنابراین برای کاربردهایی که نیاز به مقاومت در برابر شرایط سخت محیطی دارند، مناسبتر است.
ü چسبهای تراکمی فرمالدئید اصلاح شده با پلیمرهای EPI (Emulsion Polymer Isocyanate: این چسبها دارای ویژگیهایی مانند مقاومت در برابر حرارت و رطوبت بالا، قابلیت چسبندگی بالا، و کاهش انقباض هنگام خشک شدن هستند. این ویژگیها آنها را به انتخاب مناسبی برای برخی کاربردهای مهم مانند ساخت و تولید مبلمان و ساخت و ساز میتبدیل میکند.
ü فرمالدئید پلیمریزه PF (Phenol-Formaldehyde): این نوع چسب به دلیل مقاومت بالا در برابر حرارت، آب، و خوردگی شیمیایی، برای کاربردهایی که نیاز به مقاومت مکانیکی بالا دارند، مناسب است. این چسبها بیشتر در کاربردهای خارج از منزل، مانند ساخت و تولید محصولات صنعتی، استفاده میشوند.
همه این انواع چسبها معمولاً از فرمالدئید به عنوان ماده اصلی چسبزن استفاده میکنند، اما فرمولاسیون و افزودنیهای دیگری میتوانند ویژگیهای آنها را تغییر دهند. قبل از استفاده از هر نوع چسب، مهم است که دستورالعملهای تولید کننده را بخوانید و از ابزارهای ایمنی مناسب استفاده کنید.
کاربرد چسب های تراکمی فرمالدئید برای چوب
چسبهای تراکمی فرمالدئید برای چوب در انواع مختلفی از صنایع و کاربردها استفاده میشوند. برخی از کاربردهای مهم آنها عبارتند از:
صنایع چوب و مبلمان: چسبهای تراکمی فرمالدئید در صنایع چوب و مبلمان به عنوان یکی از روشهای اصلی اتصال قطعات چوبی به یکدیگر استفاده میشوند. این چسبها برای اتصال و افزودن قطعات چوبی به هم، ساخت مبلمان، میز و صندلی، درب و پنجره و سایر محصولات چوبی استفاده میشوند.
صنعت ساخت و ساز: در صنعت ساخت و ساز، چسبهای تراکمی فرمالدئید برای اتصال قطعات چوبی به هم در ساختارهای چوبی مورد استفاده قرار میگیرند. این شامل ساخت کارکردهای چوبی مانند سقف، دیوارهای داخلی، پوشش دیواری، و زیرسازی برای پلهها و پلههای نردهدار میشود.
ساخت اشیاء دستی و هنرهای چوبی: چسبهای تراکمی فرمالدئید همچنین در صنعت ساخت اشیاء دستی و هنرهای چوبی مورد استفاده قرار میگیرند. این شامل ساخت جعبههای چوبی، اسباببازیهای چوبی، مدلهای کاغذی، و سایر آثار هنری میشود.
تولید محصولات چوبی با پوشش های سطحی: چسبهای تراکمی فرمالدئید برای اتصال لایههای مختلف چوبی در تولید محصولات با پوشش سطحی مانند ورقهای چوبی چندلایه، لامینتهای چوبی، و فرآوردههای چوبی با پوشش مقاوم به کار میروند.
به طور کلی، چسبهای تراکمی فرمالدئید برای اتصال، تقویت و ایجاد اتصالات دائمی و محکم بین قطعات چوبی در انواع مختلفی از صنایع و کاربردها مورد استفاده قرار میگیرند.
موارد ایمنی
هنگام کاربرد این چسبها از دستکش و ماسک استفاده کنید؛ زیرا فرمالدئید در کوتاهمدت سبب عوارضی چون سوزش چشم و ایجاد حساسیت میشود. با این حال، تهویه مرتب و مناسب محیط اثرات سوء انتشار فرمالدئید را تا حد زیادی کاهش میدهد. فرمالدئید گازی بیرنگ، با بویی تند و نافذ، بسیار اشتعالزا، بسیار واکنشپذیر و دارای حلالیت زیاد در آب است. در بین کشورهای جهان چین بیشترین میزان تولید فرمالدئید را دارد. فرمالدئید مادهای سرطانزا بوده و برای افراد مسن و کودکان بسیار مضر است. توصیه میشود در سرویس اتاق نوزادان به هیچ وجه از وسایل دارای فرمالدئید از جمله ام دی اف استفاده نکنید