شیرآلات فشار قوی، دسته‌ای تخصصی از شیرآلات صنعتی هستند که علاوه بر صنایع پتروشیمی، گاهی هم در ساختمان‌ها کاربرد دارند. این شیرهای خاص که قابلیت تحمل فشار بالایی دارند دارای انواع مختلفی هستند. به طوری که هر یک از شیرآلات دروازه‌ای، کروی، شیر اطمینان و ضربه‌ای در موقعیت خاصی استفاده میشوند. با ما همراه باشید تا علاوه بر بررسی ساز و کار این شیرآلات، کاربرد آن‌ها را هم بررسی کنیم.
معرفی شیرآلات فشار قوی
شیر فشار قوی یکی از انواع شیرهای کاربردی در صنعت و ساختمان است که قابلیت تحمل فشارهای بالا را دارد. ساختار این نوع شیرآلات به گونه‌ای است که می‌توانند فشارهای 500 PSI و حتی بیشتر را هم تحمل کنند. در واقع این شیرهای فلزی در کنترل و برقراری جریان در خطوط و سیستم‌های مختلف عملکرد مناسبی دارند.
همه شیرآلات فشار قوی از فلزات مقاومی چون برنج، فولاد، برنز، چدن و گاهی استیل نیز تهیه میشوند. این شیرها علاوه بر نیروی پنوماتیک گاهی از طریق انرژی الکتریکی فعال میشوند. در واقع اهرم شیرهای فشار قوی از طریق محرک پنوماتیک و یا محرک الکتریکی قابل کنترل است.
انواع شیرآلات فشار قوی
در راستای معرفی شیرآلات فشار قوی، انواع آن‌ها را به تفصیل بررسی می‌کنیم. شیرهای فشار قوی در دو نوع صنعتی و خانگی تولید میشوند که انواع صنعتی دارای سایز بزرگتر و قابلیت تحمل فشار بیشتر هستند. این شیرآلات بنا به متریال به کار رفته در ساختارشان انواع مختلفی دارند که مدل‌های چدنی و فولادی مهم‌ترین آن‌ها هستند. انواع شیرالات فشار قوی به شرح ذیل هستند:
１.شیر دروازه ای
２.شیر کروی فشار قوی
３.شیر اطمینان
４.شیر ضربه ای یا توپی فشار قوی
شیر دروازه ای
شیر دروازه‌ای فشار قوی که به شیر کشویی هم معروف است از طریق صفحه‌ای دیسک مانند جریان را کنترل می‌کند. این شیر در حالت باز بدون هیچگونه کاهش فشار و اعمال فشار بر جریان، عبور سیالات را آسان می‌کند. شیر دروازه‌ای در صورت نیاز به راحتی جریان را قطع کرده و از عبور آن پیشگیری می‌کند. شیرهای دروازه‌ای که اغلب از جنس چدن و انواع فولاد تولید میشوند در خطوط انتقال گاز، نفت و سیالات در صنایع استفاده میشوند. البته که شیرهای فشار قوی ساختمانی در موتور خانه و تاسیسات کاربرد دارد.
شیر کروی فشار قوی
شیر کروی یکی از انواع شیرالات فشار قوی است که ظاهری کروی شکل دارد. شیرهای کروی دارای یک دیسک و سیت رینگ هستند که تحت کنترل اهرم جریان را باز و بسته می‌کنند. شیرهای کروی از انواع یکطرفه هستند که جهت جریان آن‌ها با پیکان مشخص شده است. این نوع شیرهای فشار قوی تنها ۱۰٪ از فشار جریان کاسته و مانعی در تداوم جریان ایجاد نمی‌کنند. اغلب شیرهای کروی از استنلس استیل، برنز و فولاد با رعایت استانداردهای معین تولید میشوند.
شیر اطمینان
شیر اطمینان فشار قوی یکی از انواع شیرهای فشار قوی مهم و البته الزامی در بویلرها است. این نوع شیر فشار قوی که از بونت، درپوش، اهرم اطمینان، نازل، فنر و بدنه تشکیل شده است، با افزایش فشار داخلی وارد عمل می‌شود. عملکرد شیر اطمینان به تحمل فشار فنر داخلی بستگی دارد که هنگام نصب روی مخزن تنظیم می‌شود.
شیر اطمینان همانطور که از نامش مشخص است سبب افزایش ایمنی سیستم و پیشگیری از افزایش فشار غیر استاندارد می‌شود. این شیرها در واقع با افزایش دما و بخار بیش از حد مجاز وارد عمل میشوند. انواع این شیرها در سیستم‌های مختلف صنعتی و آبگرمکن‌های خانگی نیز مورد استفاده قرار می‌گیرند.
شیر ضربه ای یا توپی فشار قوی
شیر توپی یا ضربه‌ای یکی از شیرآلات فشار قوی است که در سیستم‌های انتقال سیالات مورد استفاده قرار می‌گیرد. این شیر فلزی فشار قوی دارای بدنه‌ای از جنس آلیاژهای محکمی چون فولاد، برنز و برنج تهیه می‌شود. شیر توپی حاوی یک مجرابند کروی دارای سوراخ است که با گردش آن جریان باز و بسته می‌شود. این نوع شیر علاوه بر کنترل دقیق و سریع جریان، از افت فشار آن هم پیشگیری می‌کند. در واقع ساختار و نحوه عملکرد شیر بدین صورت است که فشار جریان را در حد مطلوب حفظ می‌کند.
ویژگی های شیرالات فشار قوی
علت معروفیت و کاربرد بالای شیرآلات فشار قوی، ویژگی‌های منحصربفرد آن‌ها است. در واقع ساختار اختصاصی و عملکرد متفاوت این شیرها سبب تمایز آن‌ها از شیرآلات معمولی شده است. برخی از ویژگی‌ها و مزایای جالب توجه این اقلام شامل موارد ذیل هستند:
- شیرهای فشار قوی معمولا در شرایط استاندارد و با استفاده از آلیاژهای مقاوم و مستحکم تولید میشوند. این شیرها در برابر فشار جریان مقاومت بالایی داشته و آسیب نمی‌بینند.
- کار اصلی این شیرها حفاظت از سیستم در برابر انفجار است که از نظر مصرف کنندگان پنهان نمی‌ماند.
- از دیگر ویژگی‌های شایان توجه این شیرها حفظ فشار جریان سیال است. در واقع ساختار شیر فشار قوی به گونه‌ای است که روی فشار جریان تاثیری ندارند.
- این شیرآلات به طور معمول به صورت پنوماتیک و یا با نیروی الکتریکی قابل کنترل هستند.
- شیرآلات مذکور فاقد هر گونه نشتی هستند و به همین دلیل انتخابی مناسب برای تنظیم فشار جریان به شمار می‌آیند.
- شیرهای فشار قوی قابلیت واکنش پذیری پایینی داشته و برای انتقال انواع نفت، گاز، آب دیونیزه شده و ... قابل استفاده هستند.
کاربرد شیرآلات فشار قوی
شیرآلات فشار قوی با هدف تسهیل و بهبود انتقال سیالات مختلف و حتی ذخیره آن‌ها طراحی و تولید شده‌اند. هر یک از انواع این شیرآلات در سیستم و دستگاه‌های خاص صنعتی کاربرد دارند. به طور مثال شیر اطمینان از تجهیزات کاربردی در دیگ‌های داغ، سیستم‌های انتقال آب و سیالات داغ و حتی آبگرمکن‌ها و پکیج‌های خانگی هستند.
شیرهای توپی یا ضربه‌ای فشار قوی نیز در سیستم لوله کشی سیالات داغ، کنترل بخار و انتقال نفت و گاز مناسب هستند. در واقع این دسته از شیرآلات صنعتی، تجهیزاتی عالی برای کنترل و تنظیم جریان و حفظ ایمنی در دیگ‌ها و لوله‌‌کشی‌ها به شمار می‌آیند.
سخن پایانی
شیرآلات، تجهیزات مهمی در ساختمان و صنعت هستند ازاین‌رو در این مطلب از ساختمان دات آی آر، انواع شیرآلات فشار قوی و کاربرد آن‌ها را بررسی کردیم. این شیرآلات علاوه بر تنوع در طرح و کارایی، از نظر کیفیت و دوام با هم متفاوت هستند. با توجه به تنوع شیرآلات، ساختمان دات آی آر به عنوان مرجع تخصصی صنعت ساختمان انواع شیرهای صنعتی و ساختمانی را به مشتریان ارائه می‌دهد.
