ویژگی های ملات باتارد کدامند که آن را به ملاتی کاربردی بدل کرده‌اند؟ استفاده از ملات‌های ضدآب و مقاومی چون ملات باتارد مسئله‌ای بسیار مهم در ساختمان سازی و اجرای پروژه‌های عمرانی است. از خصوصیات ملات کد ۸۲۱ و ۶۱۱ که سبب کارایی بالای آن‌ها شده است می‌توان به خاصیت ضد آب و رطوبت اشاره کرد. با ما همراه باشید تا در ادامه ویژگی‌ها و کاربرد این ترکیب ساختمانی خاص را با هم بررسی کنیم.
آشنایی با ملات باتارد
ملات ساختمانی باتارد ( Bastard Mortar ) که ریشه فرانسوی دارد از ترکیبات مصرفی رایج در ساختمان سازی است. از ویژگی های ملات باتارد همین بس که در برابر آب و رطوبت مقاومت بالایی دارد. خاصیت ضدآب باتارد با مواد اولیه آن مرتبط است که شامل ماسه، سیمان، آهک و آب هستند. در واقع از افزودن آهک به ترکیب ماسه و سیمان، این ملات متفاوت به دست می‌آید.
این ملات از نظر ساختار و ظاهر مشابه ملات سیمان است اما خواص فیزیکی و شیمیایی متفاوتی دارد. ترکیب فوق در اغلب پروژه‌های ساختمانی با هدف ضد آب کردن سطوح مورد استفاده گسترده قرار می‌گیرد. از دیگر نکات جالب توجه درمورد باتارد سرعت گیرش آن است که هنگام استفاده باید به آن توجه ویژه داشت.
ویژگی های ملات باتارد
ویژگی های ملات باتارد که از اضافه کردن پودر آهک به ماسه و سیمان ایجاد می‌شوند شامل موارد ذیل هستند:
- این ملات در برابر آب نفوذ ناپذیر است. در واقع خاصیت آب گریزی باتارد بیش از ملات ماسه و سیمان است.
- باتارد سرعت گیرش بالایی دارد به طوری که کمتر از یک ساعت سفت شده و پروسه خشک شدن آن حدود دو روز طول می‌کشد.
- این ملات خاصیت چسبندگی بالایی داشته و به همین دلیل در امور مختلف قابل استفاده است.
- افزودن آهک به این ملات در عین حال که خاصیت ضد رطوبت را افزایش می‌دهد سبب کاهش مقاوم آن می‌شود.
- ملات ساختمانی باتارد به طور معمول ارزان‌تر از ملات ماسه و سیمان قابل تهیه است.
انواع ملات ساختمانی باتارد
ملات ساختمانی باتارد بنا به میزان آهک مورد استفاده در ساختارش به انواع مختلف دسته بندی می‌شود. نامگذاری انواع این ملات به صورت یک کد که نسبت ترکیب آهک، سیمان و ماسه است انجام می‌شود. مهم‌ترین و کاربردی‌ترین انواع باتارد شامل موارد ذیل هستند:
ملات ۶۱۱ باتارد
رایج‌ترین نوع ملات، کد ۶۱۱ است که برای تهیه آن یک واحد آهک و یک واحد سیمان را با شش واحد ماسه مخلوط می‌کنند. این ملات چسبندگی مطلوبی داشته و در سطح را هم به خوبی در برابر رطوبت مقاوم می‌کند. رعایت نسبت ها در تهیه ملاتی قوی و کاربردی امری الزامی است.
ملات ۸۲۱ باتارد
یکی دیگر از انواع ملات حاوی آهک، کد ۸۲۱ است که به ازای یک واحد پودر آهک، دو واحد سیمان و هشت واحد ماسه دارد. طبق تجربه بهتر است نسبت ماده پر کننده یعنی ماسه به ماده چسباننده یعنی سیمان و آهک ۳ به ۱ باشد. از این رو در ملات ۸۲۱ نیز این نسبت حدودا رعایت شده است و ملاتی با چسبندگی و خواص مطلوب تهیه می‌شود.
ملات ۱۲۲۱ و ۹۲۱ باتارد
اگرچه دو ملات فوق از کاربردی ترین ملات‌های آهکی محسوب می‌شوند اما ملات حاوی دوازده واحد ماسه، دو واحد سیمان و یک واحد آهک هم در ساختمان سازی کاربرد دارد. ملات کد ۹۲۱ هم که کمی ماسه بیشتر دارد در برخی امور استفاده می‌شود. در واقع این محل استفاده و هدف از تهیه ملات است که نسبت‌های مواد اولیه را مشخص می‌کند.
کاربرد ملات باتارد
ضمن آگاهی از ویژگی های ملات باتارد چون مقاومت در برابر رطوبت و البته استحکام در برابر فشار، از آن در موقعیت‌های مختلفی استفاده می‌شود. این ملات ابتدا با هدف مقاوم کردن کف و سطوح در برابر رطوبت مورد استفاده قرار می‌گرفت. در حالی که با تغییر دادن نسبت آهک به ماسه و سیمان می‌توان ملاتی کاربردی برای دیوار چینی تهیه کرد. به طوری که ملات مناسب دیوار چینی باید خمیری بوده و از غلظت متوسط برخوردار باشد.
این ملات به موجب خاصیت ضد رطوبت آهک در مناطق با آب و هوای مرطوب و شرجی استفاده می‌شود. ترکیب آهکی مذکور همچنین در آماده سازی مجاری آب و فاضلاب شهری و روستایی، مخازن و منابع آب و ... کارایی دارد. از این ترکیب در سیمان‌کاری سقف هم می‌توان بهره گرفت.
طرز تهیه ملات آهکی باتارد
همانطور که گفتیم ویژگی های ملات باتارد علاوه بر خواص پودر آهک به میزان ماسه و سیمان و غلظت آن بستگی دارد. با این اوصاف آماده سازی اصولی آن در کسب نتیجه‌ای مطلوب گامی اساسی است. تهیه و مخلوط کردن ملات مذکور در چند مرحله ساده که به شرح ذیل هستند انجام می‌شود.
- ماسه را الک کرده و با پیمانه مشخص که اغلب سطل یا استانبولی است، متناسب با نوع ملات ماسه مورد نیاز را جدا کنید.
- در مرحله دوم با توجه به نوع ملات ، سیمان مورد نیاز را با پیمانه مشخص کنید. در این مرحله توجه شود که اگر نسبت سیمان به ماسه بیشتر از حد معمول باشد سبب زود خشک شدن و ترک خوردن ملات می‌شود.
- پس از اضافه کردن سیمان به ماسه، نوبت به اندازه گیری پودر آهک به وسیله پیمانه است. پس از تعیبن نسبت آهک به سایر مواد ملات، آن را به ماسه و سیمان اضافه کرده و خوب مخلوط کنید.
- در مرحله نهایی آب را کم کم به مواد خشک اضافه کرده و هم بزنید. برای به دست آوردن ملاتی یکدست و مقاوم علاوه بر توجه به مقدار آب، باید مواد اولیه را به خوبی مخلوط کنید.
- نکته قابل توجه در تهیه این ملات، استفاده سریع از آن است. نظر به اینکه ملات آهکی سریع خشک می‌شود نهایتا تا یک ساعت پس از تهیه قابل استفاده است.
سخن پایانی
با توجه به ویژگی های ملات باتارد و کارایی آن در ساختمانسازی و اجرای پروژه های مختلف، این مطلب از ساختمان دات آی آر به بررسی پرداختیم. ملات ساختمانی باتارد ضمن ترکیب ساده‌ای که دارد از مقاومت مناسبی در برابر رطوبت برخوردار است. در انتها لازم به ذکر است ساختمان دات آی آر به عنوان مرجع تخصصی صنعت ساختمان، مواد اولیه مورد نیاز انواع ملات را به مشتریان ارائه می‌دهد.
