در ساختمان سازی و خرید آنلاین مصالح ساختمانی برای اینکه بتوانیم به این سؤال که اندازه بزرگترین سنگدانه مصرفی در قطعات بتن پیش ساخته چقدر است، پاسخ درستی دهیم باید قبل از هرچیز ساختار بتن را به درستی بشناسیم و از اهمیت سنگ دانه‌ی موجود در بتن به خوبی آگاه باشیم.
حدود 70 تا 80 درصد از ساختار بتن را سنگ ریزه‌ها تشکیل می‌دهند. اما اینکه آیا کیفیت سنگدانه در کیفیت بتن تأثیر‌گذار است یا نه را هم در این مقاله مورد بررسی قرار خواهیم داد.
بسیاری از مهندسان سنگ ریزه‌های موجود در بتن را صرفاً پرکننده حجم بتن می‌دانند، حال آنکه این تصور بسیار نادرست است و استفاده از سنگدانه بی‌کیفیت باعث می‌شود در نهایت بتن بی‌کیفیتی را تولید کنیم که تحمل فشار و تنش‌هایی که به آن وارد خواهد شد را نخواهد داشت.
انواع و مشخصات سنگ دانه‌ی موجود در بتن
سنگ‌هایی که در بستر بتن مورد استفاده قرار می‌گیرند به شکل دانه‌های ماسه، ریگ، قلوه سنگ و یا قطعات سنگ بستر خورد شده، که از کانی‌های قابل تشخیصی ساخته شده‌اند، می‌باشند. پس می‌توان نتیجه گرفت که کانی‌ها تشکیل‌دهنده سنگ‌ها هستند و بدیهی است که هر کدام ساختار و مشخصات کریستالی مخصوص به خود را دارند.
یکی از کانی‌هایی که جزء اصلی تشکیل‌دهنده سنگ‌هایی نظیر سنگ ماسه است، کانی (دی اکسید سیلیکون) است. دی اکسید سیلیکون می‌تواند با ترکیباتی از قبیل پتاسیم، سدیم، منیزیم و یا کلسیم ترکیب شده و کانی‌های بسیار پیچیده‌ای را تولید کند.
اندازه بزرگترین سنگدانه مصرفی در قطعات بتن پیش ساخته
دانه‌های سنگی بتن به دو دسته سنگدانه‌های درشت یا شن و سنگدانه‌های ریز یا ماسه تقسیم می‌شوند. معیار و مرزی که درشت بودن و یا ریز بودن سنگدانه‌ها را مشخص می‌کنیم، الک شماره 4 است که اندازه شبکه‌های آن در حدود 76/4 میلی‌متر است. به طوری که اگر سنگ دانه‌ی موجود در بتن از این الک عبور کند، ماسه یا سنگدانه ریز و اگر عبور نکند سنگدانه درشت یا شن نام دارد. نکته‌ای که در اینجا باید آن را ذکر کنیم این است که دانه‌های ریز یا همان ماسه نباید اندازه‌ای کمتر از 075/0 میلی‌متر داشته باشند.
همچنین اگر بخواهیم اندازه بزرگترین سنگدانه مصرفی در قطعات بتن پیش ساخته را ذکر کنیم باید بگوییم که اندازه این قطعات نباید از موارد زیر بیشتر باشند:
-
یک پنجم کوچک‌ترین بعد داخلی قالب بتن
-
یک سوم ضخامت دال
-
سه چهارم فاصله آزاد بین میلگرد‌ها
-
38 میلی‌متر در بتن آرمه
-
و 63 میلی‌متر در بتن‌های حجیم غیر مسلح
لازم به ذکر است که این دسته‌بندی مطابق با مبحث 9 مقررات ملی ساختمان است.
بیشتر بخوانید : کاربرد سیمان سفید چیست؟
تنظیم منحنی دانه‌بندی
برای تنظیم منحنی دانه‌بندی سنگ دانه‌ی موجود در بتن، لازم است در ابتدا دانه‌های موجود در بتن را از الک‌های استانداردی عبور دهیم. الک‌های استانداردی که به صورت معمول مورد استفاده قرار می‌گیرند 9 عدد است که 5 مورد آن‌ها برای محدوده ماسه‌ها، 1 الک به عنوان مرز شن و ماسه و همچنین 3 الک برای بررسی اندازه شن‌ها است. همچنین دسته‌بندی دیگری برای شن‌ها وجود دارد که در اینجا ذکر خواهیم کرد:
همچنین اگر بخواهیم اندازه بزرگترین سنگدانه مصرفی در قطعات بتن پیش ساخته را ذکر کنیم باید بگوییم که اندازه این قطعات نباید از موارد زیر بیشتر باشند:
-
شن نخودی: در محدوده 76/4 تا 5/9 میلی‌متر و یا 76/4 تا 5/12 میلی‌متر
-
شن بادامی: در محدوده 5/9 تا 19 میلی‌متر یا در محدوده 5/12 تا 25 میلی‌متر
-
شن بادامی درشت: در محدوده 19 تا 32 میلی‌متر یا در محدوده 25 تا 5/37 میلی‌متر.
لازم به ذکر است که این دسته‌بندی مطابق با مبحث 9 مقررات ملی ساختمان است.
مقاومت و سختی دانه‌ها
به دلیل اینکه سنگدانه‌ها نقش باربری و اسکلت‌بندی ساختمان را بر عهده دارند و عامل اصلی در انتقال تنش هستند، در صورتی که به طور کامل مقاوم نباشند نمی‌توانند تنش‌های وارد شده را به خوبی تحمل کرده و در نتیجه در اثر تنش متلاشی خواهند شد. از این رو بتنی هم که به وسیله آن‌ها ساخته خواهد شد نیز، از مقاومت مناسبی برخوردار نخواهد بود.
دسته‌بندی ای که می‌توانیم برای مقاومت سنگدانه‌های موجود در بتن انجام دهیم به شرح زیر است:
-
سنگ‌های مقاوم و سخت: مانند اکثر سنگ‌های سیلیسی از جمله: گرانیت، کوارتز، آندزیت و بازالت
-
سنگ‌های نیمه سخت (متوسط ): شامل سنگ‌های آهکی از جمله: سنگ آهک، دولومیت، مرمر و تراورتن
-
سنگ‌های سست: سنگ‌های رسی هستند که شامل: شیل و رس سنگ و بعضی دیگر از سنگ‌ها مثل: ماسه سنگ.
شکل ظاهری سنگدانه موجود در بتن
علاوه بر دسته‌بندی سنگدانه‌های موجود در بتن بر اساس مقاومت، می‌توانیم دسته‌بندی دیگری بر اساس شکل ظاهری سنگدانه‌ها نیز داشته باشیم که شامل:
-
سنگدانه‌های گرد: این نوع سنگدانه‌ها که در اثر فرسایش شکل آن‌ها صیقلی است و دارای زاویه‌های تیز نیستند را سنگ‌های گرد می‌گویند. این نوع سنگ‌ها کمترین فضای خالی را در بتن ایجاد می‌کنند. (در حدود 32%)
-
سنگ‌های نامنظم: این نوع سنگ‌ها دارای سطح صافی هستند ولی به شکل کروی نیستند. اگر این سنگدانه‌ها به صورت توده‌ای در بتن قرار بگیرند در حدود 36% فضای خالی در بتن ایجاد خواهند کرد.
-
سنگدانه‌های گوشه دار: این سنگدانه‌ها دارای گوشه‌های تیز و زاویه داری هستند و شکل کلی آن‌ها به مکعب نزدیک است. همچنین این نوع سنگدانه‌ها بیشترین فضای خالی را در بتن ایجاد می‌کنند (حدود 40%)
-
سنگدانه‌های پولکی یا پهن: این نوع سنگدانه‌ها به طرز قابل ملاحظه‌ای دارای ضخامت کمتری در مقایسه با دو بعد دیگر خود هستند. سنگ‌های لایه‌لایه یکی از این نوع سنگ‌هاست. این نوع سنگدانه‌ها اصولاً در اثر کارکرد غیر اصولی دستگاه‌های سنگ شکن تولید خواهند شد.
-
سنگدانه‌های سوزنی: این نوع سنگدانه‌ها دارای طول بیشتری در مقایسه با دو بعد دیگر خود (عرض و ضخامت) هستند. این دانه‌ها عموماً در مصالح رودخانه‌ای و در مصالح شکسته یافت می‌شوند.
-
سنگدانه‌های پولکی و دراز: این نوع سنگدانه‌ها بر خلاف دو نوع قبل‌تر طول بیشتری در مقایسه با دو بعد دیگر خود دارند.
بهترین نوع سنگدانه برای استفاده در بتن
به طور کلی بهترین نوع سنگدانه‌های موجود در ساختار بتن، سنگدانه‌های گرد، نامنظم و گوشه دار هستند. زیرا استفاده از سنگدانه‌های سوزنی و پولکی باعث کاهش مقاومت بتن می‌شود. همچنین روانی و کارایی بتن را نیز تحت تأثیر منفی قرار خواهد داد.
سخن پایانی
در این مقاله سعی کردیم در خصوص اندازه سنگدانه‌های موجود در بتن، اندازه بزرگترین سنگدانه مصرفی در قطعات بتن پیش ساخته و همچنین ویژگی‌های انواع سنگدانه‌ها توضیحاتی را به شما عزیزان ارائه دهیم. امیدواریم این مطلب برایتان مفید واقع شده باشد.
پیشنهاد می کنیم مقاله بتن چیست؟ را مطالعه کنید.
برای اطلاع از قیمت و خرید سیمان سفید با شماره ۰۲۱۲۲۰۳۷۳۳۳ تماس بگیرید. همچنین می‌توانید جهت خرید بتن به سایت ساختمان دات آی آر، مرجع تخصصی صنعت ساختمان مراجعه نمایید.
