استفاده از گچ در صنعت ساختمان و دکوراسیون داخلی تنها به پوشش سقف و دیوارها محدود نمی‌شود و در دیزاین و تزئین دیوارها و سقف کاربرد بسزایی دارد. هنر گچبری و ابزار گچی از دیرباز در معماری داخلی کاخ‌ها و خانه‌ها استفاده گسترده داشته است. برخلاف تصور این هنر امروزه نیز طرفداران خاص خود را دارد؛ البته که در این بین مشمول تغییراتی شده و در قالب گچبری مدرن در دکوراسیون همچنان کاربرد دارد. با این اوصاف طراحی و تولید گچبری پیش ساخته را می‌توان نقطه عطف گچکاری محسوب کرد که در مدل‌ها و طرح‌های گوناگون به علاقمندان ارائه می‌شوند. به عبارتی گچبری‌های پیش ساخته امکان اجرای مدل‌های مدرن، سلطنتی، کلاسیک و... را روی زمینه فراهم می‌کنند.
آشنایی با گچبری
عمل بریدن، کندن و یا طراحی روی گچ گچبری گفته می‌شود. این کار یک نوع هنر است که باعث زیبایی فضای داخلی خانه می‌شود. این هنر هم در ایران و هم در کشورهای خارجی از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است. از گذشته‌های دور استفاده از گچبری برای مکان‌های مهم رایج بوده و برای تزئینات داخلی استفاده می‌شده است. گچ بری در نقاط مختلفی از خانه مانند سقف، ستون، راهرو، طاقچه و. دور لوستر استفاده می‌شود.
سبک‌های مختلف گچ بری
گچبری به طور کلی به دو دسته گچبری کلاسیک و گچبری مدرن تقسیم می‌شود. گچ بری کلاسیک خود دارای زیرمجموعه‌هایی مانند گچ بری معرق، گچبری لایه‌ای، گچبری کلوخی و گچ بری هشته یا برهشته. در گچ بری کلاسیک از طرح‌هایی مانند انواع پرنده‌ها و گل‌ها استفاده می‌شود. این سبک در ایران برای ما یادآور خانه‌های قدیمی، کاخ‌ها و بناهای مهم می‌باشد. گچبری مدرن اما برخلاف سبک کلاسیک، شامل خطوط صاف و زاویه‌های قائمه یا خطوط نرم و منحنی می‌شود. در ادامه با سبک گچبری مدرن بیشتر آشنا خواهیم شد.
گچبری مدرن چیست؟
گچبری به دلیل ظرافت و جذابیتی که دارد به عنوان هنر وابسته به معماری شناخته می‌شود که در گذر زمان دچار تغییر و تحول شده است. گچبری مدرن سبک و شیوه‌ای جدید در تزئین و زیباسازی فضای داخلی است که در طرح و اجرا با گچ بری سنتی تفاوت‌هایی دارد. گچبری مدرن در کنار اینکه نوعی سبک گچ بری و تزئین است، به شیوه‌ای نوین و با استفاده از اشکال پیش ساخته اجرا می‌شود.
در این سبک گچبری به طور معمول طرح‌های مینیمال، نوین و ساده اجرا شده و دیگر خبری از طرح‌های سلطنتی و شلوغ نیست. سبک مدرن علاوه بر پذیرایی و قسمت‌های اصلی منزل نیز در اتاق‌ها و ورودی هم قابل اجرا است. با این تعاریف روز به روز بر طرفداران سبک مدرن اضافه می‌شود.
معرفی گچبری پیش ساخته
نظر به اینکه گچبری سنتی مهارتی زمان‌بر و خسته کننده است، متخصصان امر با بهره‌گیری از تکنولوژی و متریال نوین به طراحی و تولید گچبری پیش ساخته روی آورده‌اند. گچبری‌های پیش ساخته همانطور که از نامشان پیداست ابتدا به کمک مواد اولیه ساخته شده و سپس در محل مدنظر نصب و اجرا می‌شوند.
در واقع طرح‌های مدنظر در روش پیش ساخته ابتدا به وسیله گچ و برخی متریال دیگر درون قالب‌های مخصوص قالب بندی شده و پس از خشک شدن آماده نصب در محل می‌شوند. این قطعات در عین حال که قابل حمل هستند، سبک بوده و نصب آسان هم دارند. ویژگی‌های این شیوه گچبری علاوه بر قابلیت اجرای طرح‌های مختلف، سبب محبوبیت آن و استقبال طراحان داخلی شده است.
مدل‌های گچبری مدرن
گچبری مدرن همانطور که از نامش پیداست دارای طزح‌ها و مدل‌های جدید و در عین حال ساده و چشم نواز است. در واقع در گچبری‌های مدرن بیشتر روی خطوط راست، سادگی و زیبایی تمرکز می‌شود. قاب بندی دیوار و سقف نیز یکی از مدل‌های پرطرفدار مدرن است که به صورت پیش ساخته و دستی نیز قابل انجام است. طرح‌های مینیمال و گچبری‌های ساده اطراف لوستر و لامپ نیز در عین سادگی، زیبایی چشمگیری دارند.
نظر به اینکه گچبری مدرن و پیش ساخته دو بخش مرتبط و جدایی ناپذیر هستند، آشنایی با طرح‌ها و مدل‌های گچبری پیش ساخته خالی از لطف نیست.
- طرح پته
- مدل لایه‌ای
- مدل توپر و توخالی
- مدل مشبک
- مدل کشته بری
- مدل نقش برجسته
- مدل تخمه بری
- مدل زبره
مزایا و معایب گچ بری پیش ساخته
هرچند که هر یک از انواع گچبری پیش ساخته به طور جداگانه ویژگی‌ها و مزایای خود را دارند، به طور کلی مزایای قابل توجهی دارند. مهم‌ترین مزیت این محصول، صرفه جویی در زمان و کاهش هزینه‌ها است. در واقع اجرای ابزار و گچبری توسط گچکار امری زمان‌بر است که سبب افزایش دستمزد می‌شود. علاوه بر این‌ها، تنوع این قطعات پیش ساخته نیز ویژگی مثبتی به شمار می‌آید. برخی از مزایای گچ پیش ساخته شامل موارد ذیل هستند:
- قابلیت استفاده در مکان‌های دلخواه
- سبک و قابل حمل
- قابلیت نقاشی و رنگ پذیری مناسب
- مقاومت قابل توجه برخی از آنها در برابر حرارت
- نصب سریع و آسان
- اجرای تمیز بدون کثیف کاری
- قابلیت تلفیق نورپردازی
- قابلیت تعمیر و بازسازی
- استحکام و مقاومت مناسب
- قابل سفارش در طرح و متراژ دلخواه
معایب گچبری پیش ساخته
استفاده گسترده و استقبال کارفرمایان از این محصول نشان دهنده ویژگی‌های مثبت آن است. البته که هر محصولی معایبی هم دارد که درمورد این اقلام پیش ساخته می‌توان به مقاومت نسبتا پایین آنها به رطوبت و فشار و ضربه اشاره کرد.
انواع گچبری پیش ساخته
تنوع مواد اولیه مورد استفاده در تولید گچبری‌های پیش ساخته سبب طراحی و تولید انواع مختلفی شده است که هر یک ویژگی‌ها و کارایی خاصی دارند.
· گچبری پیش ساخته گچی
گچ معمولی و پلیمری ماده اصلی مورد استفاده در طراحی و تهیه این نوع هستند که ساختاری کاملا مشابه گچبری‌های دستی و سنتی دارند. این نوع گچبری‌ها در طرح‌ها و مدل‌های مناسب حاشیه، اطراف لوستر، سقف، دیوار و ستون نیز قابل تهیه هستند.
· گچبری آماده پلی اورتان
این نوع گچبری ساختار خاصی دارد بدین صورت که قسمت داخلی آن از فوم تهیه شده و طرح نهایی آن به کمک یک روکش PVC اجرا می‌شود. گچبری‌های پلی اورتان مقاوم، ماندگار، ضدزنگ، ضد رطوبت و سبک هستند.
· گچبری‌های یونولیتی
ماده اولیه گچبری‌های یونولیتی، گچ پلیمری خاصی است که خاصیت چسبندگی مطلوبی دارد. گچبری‌های یونولیتی به علت قابلیت فرم‌دای مناسب گچ پلیمری در مدل‌های مدرن، طرح‌های مینیمال و کلاسیک نیز قابل سفارش هستند.
· پلی استایرن
این نوع گچبری از فوم پلی استایرن که در انواع مختلفی موجود است، تهیه می‌شود. این مدل گچبری‌ها سبک، منعطف و مقاوم و حتی قابل شستشو هستند.
شیوه نصب
هرچند که استفاده از گچبری مدرن و پیش ساخته نیاز به افراد گچکار را کاهش می‌دهد، اما نصب این اقلام به افراد ماهر نیاز دارد. در واقع گچبری‌های پیش ساخته باید با دقت و حوصله در محل مدنظر نصب شوند تا نتیجه مطلوبی حاصل شود. مراحل نصب این قطعات به طور خلاصه در ادامه آمده‌اند.
- ابتدا بهترین چسب چوب یا چسب مخصوص گچبری را تهیه کنید.
- لبه‌های قطعات گچ پیش ساخته را خیس کرده و به چسب چوب آغشته کنید.
- سپس قطعه حاوی چسب مخصوص را روی محل مدنظری که از پیش تمیز شده است، بچسبانید.
- استفاده از میخ‌های کوچک برای محکم کردن گچ پیش ساخته در محل امری هوشمندانه است که باید با احتیاط انجام شود.
- پس از محکم شدن قطعات در محل نصب، درز‌ها و لبه‌ها را به وسیله ملات گچ پر کنید.
- بنا به سلیقه می‌توان از تزئینات مختلف چون نقاشی، آیینه‌کاری، ورق طلا و... روی گچ پیش ساخته نیز استفاده کرد.
سخن پایانی
حرفه گچکاری و گچبری طی سال‌های اخیر با ظهور گچبری مدرن و گچبری پیش ساخته دچار تغییر و تحولات چشمگیری شده است. در گچبری‌های پیش ساخته و مدرن دیگر شلوغی‌ها و دردسرهای مدل‌های قدیمی وجود ندارد و کار با ظرافت و سرعت هرچه تمام‌تر انجام می‌شود. یکی از وظایف ساختمان دات آی آر به عنوان مرجع تخصصی صنعت ساختمان، معرفی این اقلام و محصولات ساختمانی مدرن است. این مجموعه تلاشگر، در واقع موفق به ایجاد تغییراتی شگرف در این صنعت شده است که همچنان ادامه دارد.
